କରୋନା ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଠକେଇ: କରୋନା କାଳରେ ବଢିଲେ ସାଇବର ଫ୍ରଡ଼, ଜାଣନ୍ତୁ ଡିଜିଟାଲ ଲୁଟେରାଙ୍କ ଠାରୁ ବଞ୍ଚିବାର ମନ୍ତ୍ର ।

କରୋନା କାଳରେ ଜୀବନ ବହୁତ ମାତ୍ରାରେ ଅନଲାଇନ ହୋଇଗଲାଣି ଓ ଆପଣ ଆପଣଙ୍କ କାମ ଇଣ୍ଟରନେଟ, ଅନଲାଇନ, ଇକମର୍ସ ଜରିଆରେ କରୁଛନ୍ତି । ହେଲେ ଯେମିତି ଅନଲାଇନ ଆକ୍ଟିଭିଟି ବଢିଛି, ବିପଦ ମଧ୍ୟ ବଢିଯାଇଛି । ଏବେ ସାଇବର ଫ୍ରଡ଼ର ପ୍ରାଇମ ଟାର୍ଗେଟ ଉପରେ ଏହା ଆସିଗଲା । ତେଣୁ ଆଜିକାଲି ସାଇବର ଫ୍ରଡ଼ ମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟ କରି ଆପଣଙ୍କୁ ବୋକା ବନେଇ ଆପଣଙ୍କ ପାଇସା ହଡପ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । କେବେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟାଙ୍କକିଂ ତ କେବେ ଫୋନ, କେବେ ୱାଲେଟ, ଆପ ପେମେଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମରୁ ଲୁଟିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେଣି । ଏବେ ଏମିତି ସବୁ ଫିକିସିଂ ଉପାୟ ବାହାରିଲାଣି ଟିକେ ଅସାବଧାନତା ହେବେ ତ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିବ ନିଶ୍ଚିତ।

କରୋନା ସମୟରେ କୋରୋନା ଟେଷ୍ଟ ନାମରେ ଆଧାର କାର୍ଡ ଓ ଅଲଗା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡିଟେଲସ ନେଇ ଧୋକା କରୁଛନ୍ତି । ଆମେ ଆଜି ଏହା କହିବୁ କି କଣ ଆପଣ ଫ୍ରଡ଼ ଠୁ ନିଜକୁ ବଞ୍ଚିପାରିବେ । ଦେଶରେ ଥିବା ଆଇନ କଣ ସାଇବର ଫ୍ରଡ଼ ମାନଙ୍କୁ ଅଟକେଇ ପାରିବ। କଣ ପାଇଁ ସାଇବର ଫ୍ରଡ଼ଙ୍କ ପାଈଁ କଡା ନିୟମ ନାହିଁ । ଏହି ଖାସ  ଚର୍ଚ୍ଚା ପାଇଁ ଯୋଡି ହୋଇଛନ୍ତି ଖାସ ଅତିଥି ପିସିଆଇ ସିକ୍ୟୁରିଟି ଷ୍ଟେଜର୍ସ କାଉନ୍ସିଲର ଆସୋସିଏଟ ଡ଼ାଇରେକ୍ଟର ନିତିନ ଭଟନାଗର। ହେଁସନ ଇନ୍ଫୋ ସଲ୍ୟୁସନର ଅଭିକ ଦାତା ଓ ସାଇବର ଆଇନର ବିବରଣୀଦାତା ଆଶୁତୋଷ ଶ୍ରୀ ବାସ୍ତବ।

କେଉଁ କେଉଁ ଅନଲାଇନ ଠକେଇ:

କରୋନା ଯାଞ୍ଚ ପାଇଁ ନକଲି କଲ କରି ଠକେଇ

ଫ୍ରି ରିଚାର୍ଜ, କ୍ୟାଶବ୍ୟାକ୍, କଲ, ମେସେଜ

ଓଏଲଏକ୍ସର ନକଲି ନମ୍ବରରୁ ଠକେଇ

ନକଲି ଗ୍ରାହକ ସେବଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେବା

ଋଣ ଛାଡ କଲ, ମେସେଜରେ ଫିକ୍ସିଙ୍ଗ

ନକଲି ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆର ପ୍ରୋଫାଇଲରୁ

କ୍ୟୁଆର କୋଡ଼, ଲକି ଡ୍ର ଦ୍ୱାରା ଠକେଇ

ନକଲି ୱେବସାଇଟ କରି ଫର୍ଜି

ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତାର ତଥ୍ୟରୁ ଖାତା ସଫା

ବନ୍ଦ ଏଟିଏମ କାର୍ଡ ଆକ୍ଟିଭ କରିବାର ଠକେଇ

କେୱାଇସି ଅପଡେଟ ନାମରେ ଫର୍ଜି

ଆଧାର ନମ୍ବର, ଓଟିପି ନେଇ ପଇସା ଉଡେଇବା

ପେଟିଏମରେ ପଇସା ପଠେଇବା ପାଇଁ ଠେକେଇ

ନକଲି ଆପ କରି ଠକୁଛନ୍ତି ପଇସା

ୱାର୍ଲଡ଼ ବ୍ୟାଙ୍କ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଠକେଇ

କରୋନା କାଳରେ ବଢିଲେ ସାଇବର ଫ୍ରଡ଼, ଜାଣନ୍ତୁ ଡିଜିଟାଲ ଲୁଟେରାଙ୍କ ଠାରୁ ବଞ୍ଚିବାର ମନ୍ତ୍ର:

ଜାଗ୍ରତା ହେଉଛି ଉପାୟ:

କୌଣସି ଠକ ଠାରୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ମୋବାଇଲ, କମ୍ପୁଟରରେ ଆଣ୍ଟିଭାଇରସ୍ ରଖନ୍ତୁ। ଫାୟାରୱାଲ ସିଷ୍ଟମର ବ୍ୟବହାର ବି ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ। ଭରଚୁଆଲ ପ୍ରାଇଭେଟ ନେଟୱାର୍କ(ଭିପିଏନ)ଠିକ ଅଟେ।

ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ଏସଏମଏସ ସତର୍କ କରାନ୍ତୁ । କ୍ରେଡିଟ ବା ଡେବିଟ କାର୍ଡର ଲିମିଟ କମ ରଖନ୍ତୁ । ଅନଲାଇନ ଦେୟ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ କରନ୍ତୁ । କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଫ୍ରଡ଼ ହେବା ଦ୍ୱାରା cybercrime.govt,in ରେ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତୁ।

ଅନଲାଇନ ଫ୍ରଡ଼ରୁ କିପରି ବଞ୍ଚିବେ:-

ଖାତାର ତଥ୍ୟ କେବେ ବି ଶେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।ଆଧାର,ଓଟିପି କେବେ ବି କୁହନ୍ତୁ ନାହିଁ। ପଦୋନ୍ନତି ଲିଙ୍କରେ କ୍ଲିକ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । କ୍ୟାଶବ୍ୟାକ୍, କ୍ରେଡିଟ କାର୍ଡ ଅଫରରୁ ସାବଧାନ ରୁହନ୍ତୁ ।

ଅନଲାଇନ ଲଟେରୀ, କ୍ୟାସିନୋ ଠୁ ରୁହନ୍ତୁ ସାବଧାନ।ସୁରକ୍ଷିତ, ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ଇ-କମର୍ସରୁ ହିଁ ସପିଙ୍ଗ କରନ୍ତୁ । ଫିକ୍ସିଙ୍ଗ ମେଲ,ଏସଏମଏସ, କଲରୁ ସାବଧାନ ରୁହନ୍ତୁ । ଫିକ୍ସିଙ୍ଗ ମାନେ ଲୋଭ ଦେଇ ଫ୍ରଡ଼ କରନ୍ତି । ଠକ ଫ୍ରି ଆଇଫୋନ ପାଇଁ ଲୋଭ ବି ଦେଇଥାନ୍ତି । କ୍ୟାଶବ୍ୟାକ୍, କ୍ରେଡିଟ କାର୍ଡର ବି ଅଫର ଦେଇଥାନ୍ତି । ୟାଙ୍କ ଜାଲରେ ଆସନ୍ତୁ ନାହିଁ ଫୋନରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତଥ୍ୟ କାହାକୁ ବି ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ ।

ନକଲି ସାଙ୍ଗଠାରୁ ଫ୍ରଡ଼:

ଆପଣଙ୍କ ସାଙ୍ଗଙ୍କ ନାମରେ ନକଲି ଅନୁରୋଧ ଆସିପାରେ । ନକଲି ପ୍ରୋଫାଇଲରୁ ପଇସାର ଡିମାଣ୍ଡ କରାଯାଇଥାଏ।ଫେସବକ, ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମରେ ବି ପଇସାର ଠକେଇ ହୋଇଥାଏ ।

କୌଣସି ଅନୁରୋଧକୁ ଏମିତି ହିଁ ସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।

ନକଲି ଗ୍ରାହକ ସେବକଙ୍କ ଠାରୁ କିପରି ବଞ୍ଚିବେ:
ୱେବସାଇଟରୁ ନିଅନ୍ତୁ ଗ୍ରାହକ ସେବକଙ୍କ ନମ୍ବର

କିଛି ବି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୂଚନା ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ

ଶେଷ ଦେଣନେଣର ତଥ୍ୟ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ

ନମ୍ବର ବିଷୟରେ ଅନଲାଇନରେ ପୁଣିଥରେ ଦେଖନ୍ତୁ

ଅନଲାଇନ ଫ୍ରଡ଼ରୁ ବଞ୍ଚ:

ସନ୍ଦେହଜନକ ମେଲ, କଲ, ମେସେଜକୁ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତୁ । ସିଭିଭି ଫୋନରେ ଶେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । କାହାକୁ ବି ଓଟିପି ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଅଜଣା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜନ୍ମ ତାରିଖ କୁହନ୍ତୁ ନାହିଁ ।

ଫ୍ରଡ଼ର ଶିକାର ହେଲେ କଣ କରିବେ:
ଠକେଇର ସୂଚନା ତୁରନ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଦିଅନ୍ତୁ

ସଠିକ ସମୟରେ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ପୁରା ଘଟଣା ଅବଗତ କରାନ୍ତୁ

ସଠିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଚାଲିବା ତ ବ୍ୟାଙ୍କ କରିବ ଫେରସ୍ତ

ପ୍ରକ୍ରିୟାର ପାଳନ ନ କଲେ ଫେରସ୍ତରେ ଅସୁବିଧା

ବନ୍ଧୁଗଣ ଆପଣ ଏହିପରି ଦେଶବିଦେଶ ଖବର, ଓଡ଼ିଶା ଖବର, କରୋନା ଅପଡେଟ, ମନରୋଞ୍ଜନ୍ ଧର୍ମୀ ବିଷୟ, ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ର, ବାସ୍ତୁଶାସ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଆମ ପୋର୍ଟାଲ କୁ ଲାଇକ କରନ୍ତୁ ଓ ଫୋଲୋ କରନ୍ତୁ । ଯଦି ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ଖବରଟି ପସନ୍ଦ ଆସିଲା ତେବେ ଏହାକୁ ଆପଣ ଆପଣଙ୍କ ସାଙ୍ଗସାଥୀ ଙ୍କୁ ସେୟାର କରନ୍ତୁ ଯାହାଫଳରେ ସେ ମଧ୍ୟ ଏ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣି ପାରିବେ ।